Ο άγιος Νικόδημος, στο έργο του ‘’Ομολογία πίστεως’’, αναλύει την
σπουδαιότητα της Κυριακής ημέρας, καταγράφοντας τα υψηλά μεγάλα και
θαυμαστά προνόμια της ‘’αναστασίμου ημέρας’’, χρησιμοποιώντας στοιχεία
από την Ιερά Παράδοσης της Εκκλησίας. Ο κος Σκρέττας, από όπου και
αντιγράφουμε, παρουσιάζει τις θέσεις αυτές με δώδεκα παραγράφους. Εμείς
θα δούμε τις δύο πρώτες. Τις υπόλοιπες στα επόμενα άρθρα.
«Α. Η
Κυριακή είναι αρχή της δημιουργίας της αισθητής κτίσεως, την οποία ο
Θεός Πατήρ ιδιαιτέρως ενήργησε, συνεργούντων αυτώ του Υιού και του Αγίου
Πνεύματος. Τούτο στηρίζεται στις θεολογικές μαρτυρίες Ιππολύτου Ρώμης,
Ευσεβίου Καισαρείας και Κυρίλλου Ιεροσολύμων, κατά τις οποίες ο καιρός
και ο μήνας του Πάσχα, αλλά και κάθε Κυριακή που εικονίζει και
αναζωπυρώνει τον πασχαλινό εορτασμό, είναι ‘’καιρός της του κόσμου
δημιουργίας’’. Καθώς ‘’ούτος ο της εορτής καιρός…ούτος ην αυτός εκείνος,
ο δη και επί της πρώτης του παντός κοσμογονίας τετηρημένος…κατά τούτον
και ο Σωτήρ του σύμπαντος κόσμου το της οικείας εορτής εξετέλεσε
μυστήριον και την οικουμένην ο μέγας φωστήρ ευσεβείας αυγαίς
κατελάμπρυνε και δη γενέθλιον κόσμου ο καιρός περιέχειν έοικε. Κατά
τούτον δε τον καιρόν και τύπος ετελείτο το παλαιόν Πάσχα , ο και
διαβατήριον είρηται’’. ‘’Τούτο φησίν τον καιρό είναι εν ω ο των όλων
τεχνίτης και δημιουργός Θεός τότε εδημιούργησε το παν…δια την του Πάσχα
πνευματικήν εορτήν αρχήν και κεφαλήν και πρώτην ηγεμονίαν παντός του
χρόνου και αιώνος νενόμισθαι τόνδε τον μήνα του Πάσχα, εν ω το μέγα
τούτο τελεσιουργείται μυστήριον’’. Η Κυριακή λοιπόν είναι η πρώτη ημέρα
της κοσμογενεσίας, η αρχή των χρονικών διαδοχών, η ανατολή του κόσμου, η
απαρχή της κτίσεως του Θεού και δηλωτική της κοσμοποιίας εκ του μη
όντος. Σύνοψη της πατερικής αυτής διδασκαλίας επιχειρεί επιτυχώς ο άγιος
Νικόδημος σε αναφορά του στα προνόμια της Κυριακής, ευρισκομένη στην
εκτενή υποσημείωση της ερμηνείας του 91ου κανόνα του Μεγάλου Βασιλείου.
‘’Πολλά είναι’’, γράφει χαρακτηριστικά, ‘’τα προνόμια με τα οποία
ηθέλησεν ο Θεός να τιμήσει την αγίαν ημέρα της Κυριακής, από τα οποία το
πρώτιστον είναι, δια τι τας άλλας ημέρας εποίησεν ή το πρωτόγονον
εκείνο φως ή ο φωστήρ ήλιος, ο εις την τετάρτην ημέρα δημιουργηθείς, την
δε Κυριακή ο ίδιος ο Θεός αμέσως εκ του μη όντος εις το είναι παρήγαγε.
Προ γαρ της δημιουργίας της κτίσεως, χρόνου μη όντος, ουδέ ημέρας, όταν
ο Μωυσής λέγει ‘’Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην’’,
φανερώνει ότι εδημιούργησε χρόνον, και εν τη αρχή του δημιουργηθέντος
χρόνου έκαμε τον ουρανόν και την γην, κατά τον Βασίλειον. Χρονικά γαρ
ταύτα και εν χρόνω, ουκ άναρχα, ουδέ άχρονα. Η δε αρχή του χρόνου
εκείνου αρχή ήτο και της πρώτης εκείνης και μιας ημέρας, ήτις ήτο
Κυριακή ώσπερ γαρ τα άλλα κτίσματα εν εκάστη ημέρα εγένετο της
εβδομάδος, ούτω και ο ουρανός και η γη και τα εν μέσω εν τη πρώτη και
Κυριακή ημέρα παρήχθησαν’’.
Β. Η Κυριακή έγινε η αρχή και ο
εγκαινιασμός της ανακαινίσεως της κτίσεως, την οποία ενήργησε ο Υιός και
Λόγος του Θεού ιδιαιτέρως δια της ενδόξου αναστάσεώς Του. Η ίδια
Κυριακή ημέρα, κατά την οποία ο Θεός Πατήρ ‘’ήρξατο την δημιουργίαν της
πρώτης κτίσεως’’, είναι η Κυριακή η νικητική και ζωοδοτική, κατά την
οποία ‘’ήρξατο ο Υιός από μέρους την ανακαίνισιν της δευτέρας κα φθαρτής
κτίσεως δια της Εαυτού αναστάσεως».
