Οι Προτεσταντικές θέσεις, σε σύγκριση με την Ορθόδοξη Εκκλησία και την Αγία Γραφή.
Τα βασικά δόγματα που δίδαξε ο Λούθηρος και δέχτηκαν οι οπαδοί του είναι τα εξής πέντε (οι πέντε αρχές):1. Solus Christus: Μόνο ο Χριστός, 2. Sola scriptura: Μόνο η Γραφή, 3. Sola fide: Μόνο η πίστη, 4. Sola gratia: Μόνο η Χάρη, 5. Soli Deo gloria: Δόξα μόνο στο Θεό.
Προτεσταντική θέση.
Sola fide: Μόνο η πίστη.
Οι Προτεστάντες πιστεύουν ότι η πίστη στον Χριστό μονάχα είναι αρκετή για την αιώνια σωτηρία, σε αντίθεση με τους Καθολικούς που θεωρούν ότι η πίστη χωρίς έργα είναι νεκρή, και θεωρούν ότι η διάπραξη καλών έργων επιβεβαιώνει την πίστη στον Χριστό και τη διδασκαλία Του.
Η θέση της Αγίας Γραφής
«Τη γαρ χάρητι έστε σεσωσμένοι δια της πίστεως· και τούτο ουκ εξ έργων, ίνα μη τις καυχήσηται. Αυτού γαρ εσμέν ποίημα, κτισθέντες εν Χριστώ Ιησού επί έργοις αγαθοίς, οις προητήμασεν ο Θεός ίνα εν αυτοίς περιπατήσωμεν» (Εφεσίους, β 8-10).
«Επεφάνη γαρ η χάρις του Θεού η σωτήριος πάσιν ανθρώποις, παιδεύουσα ημάς ίνα αρνησάμενοι την ασέβειαν και τας κοσμικάς επιθυμίας σωφρόνως και δικαίως και ευσεβώς ζήσωμεν εν τω νυν αιώνι» (Τίτος, β 11-12).
«Αβραάμ ο πατήρ ημών ουκ εξ έργων εδικαιώθη, ανενέγκας Ισαάκ τον υιόν αυτού επί το θυσιαστήριον? Βλέπεις ότι η πίστις συνήργει τοις έργοις αυτού, και εκ των έργων η πίστις ετελειώθη, και επληρώθη η γραφή η λέγουσα· επίστευσε δε Αβραάμ τω Θεώ, και ελογίσθη αυτώ εις δικαιοσύνην, και φίλος Θεού εκλήθη…ώσπερ γαρ το σώμα χωρίς πνεύματος νεκρόν εστί, ούτω και η πίστις χωρίς των έργων νεκρά εστί» (Ιακώβου, β 21-26).
«Δικαιωθέντες ουν εκ πίστεως ειρήνην έχομεν προς τον Θεόν δια του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού…αλλά καυχόμεθα εν ταις θλίψεσιν, ειδότες ότι η θλίψις υπομονήν κατεργάζεται, η δε υπομονήν δοκιμή, η δε υπομονήν ελπίδα» (Ρωμαίους, ε 1-5).
«Ου πας ο λέγων προς Εμέ ‘’Κύριε, Κύριε’’, εισελεύσεται εις την βασιλείαν των ουρανών, αλλ’ ο ποιών το θέλημα του Πατρός μου του εν ουρανοίς». (Ματθαίος).
Ορθόδοξη θέση
Οι ξεκάθαρες αυτές θέσεις της Αγίας Γραφής απηχούν και στην διδασκαλία των Πατέρων της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Επιγραμματικά, θα αναφέρουμε από τις Κατηχήσεις του αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, σχετικά με την σωτηρία τα εξής· «..Θα διδαχτείτε πως πρέπει στον υπόλοιπο χρόνο της ζωής σας, με λόγια και έργα άξια της Χάρης του δεχτήκατε, να συμπεριφέρεστε, ώστε να απολαύσετε και την αιώνια ζωή» (Κατήχηση 18η, 33).
Σχόλια.
Παρατηρούμε, από τα παραπάνω ενδεικτικά χωρία, ότι η πίστη και τα έργα πάνε μαζί. Αυτό μας λένε οι απόστολοι και ο ίδιος ο Κύριος. Η πίστη σώζει, αλλά αποδεικνύεται από τα έργα και γενικά από τους καρπούς της μετανοίας, όπως κήρυττε και ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. Επομένως, και αυτή Προτεσταντική θέση αποδεικνύεται αιρετική και επικίνδυνη για όσους την ασπάζονται, με βάση την ίδια την Αγία Γραφή.